- U bent hier:
- Home
- Blog
- Geen categorie
- Schaamteloos spelen. Wat een team kan leren van ongemakkelijke situaties.
Porno, roept iemand. Luid en duidelijk. Het wordt stil. We zitten midden in een creativiteit sessie en doen een associatie oefening,Pandora’s box. De roepende medewerker begint te lachen, maar niemand lacht mee. De ogen van zijn collega’s zijn naar beneden gericht.
Wat maakt spel allemaal los?
In spel komt het beste in ons naar boven maar ook het slechtste. In het dagelijks leven doen we iets anders, zegt Keith Johnstone, de grondlegger van het improviseren:
We onderdrukken onze spontane opwellingen, we censureren onze fantasie, we leren onszelf als doorsnee te presenteren. We verwoesten zo ons talent en creativiteit. Dan lacht in ieder geval niemand ons uit.
We zijn door spel eerder de fase van beleefdheid voorbij en onze patronen zijn zichtbaarder dan ooit. Al ons gedrag –gewenst en ongewenst- is gezien in de groep. Veel helderder krijg je het niet meer.
Spel is een klassieke hier-en-nu situatie.
Zo verviel een team bij een speloefening al snel tot een paar kibbelende kleuters over wie af was en wie niet. Dat kan toch lastige situaties leiden, als er bijvoorbeeld zaken naar boven komen die een team liever niet naar buiten brengt. Niet op het werk in ieder geval.
Wat is de rol van schaamte hier?
Schaamte is een belangrijke drijfveer bij gedrag en handelen. We laten die kant van onszelf liever niet zien. We zijn bang voor kritiek en vrezen dat de ander ons veroordeelt. Om daarna als een olifant door onze gevoelswinkel te denderen. En jij met de scherven achterblijft.
Schaamte zorgt er voor dat we zo normaal mogelijk proberen te doen: het beste teamlid is een doorsnee teamlid. We dragen een harnas of zetten een pokerface op. Het voorkomt dat we gekwetst worden.
Wat betekent dat voor een team?
In organisaties betekent dit dat medewerkers op hun hoede zijn en niet snel het achterste van hun tong laten zien. Niemand wil zich branden aan een hekel onderwerp of de roze olifant benoemen. Dat kan leiden tot vermijdend gedrag en stilstand in de ontwikkeling van het team.
Of zoals Brene Brown het bondig zegt: Shame is killing.
Is dat erg?
Schaamte voorkomt dat we gaan staan voor wie we zijn en wat we kunnen. We durven niet te excelleren en leven ons talent niet. In een team leidt dat tot de middelmaat, bij professionals tot het onvoldoende benutten van hun talent.
Excelleren –ook in een team- is je talent de ruimte geven zodat je iets wezenlijks toevoegt aan het geheel. In plaats van het beste van jezelf aan het team te onthouden.
Dus
Wees voorbereid dat spel veel los kan maken. Zorg voor veiligheid in de groep zodat emoties er mogen zijn. Vermijd gevoelens als schuld en schaamte niet. Leg uit waarom erkenning ervan belangrijk is voor het functioneren van het team.
En nu
Leer om te gaan met ongemakkelijke situaties. Zodat het team ervan leert.